گروه تولیدی و بازرگانی پارس دانه دلفان

 در ادامه سلسله مباحث معرفی نژاد‌های گاوی ایران (بومی و غیر بومی) در این مطلب نگاهی به برخی ویژگی ها و شرایط زیست نژاد سیمنتال میپردازیم. با ما همراه باشید.

–تاریخچه و منشاء گاو سیمنتال:

گاوهای سمینتال ادامه نسل گاوهایی هستند که بومی اولیه دره «سیم » و «سانی » از منطقه «کانتون برن)کشور  سوئیس است که به صورت یک گونه از گاوهای قرمز رنگ و خالدار در دره مرکزی و کوه های اروپا وجود داشته اند. قبلاً تصور می شد منشاء آنها در آلمان مربوط به قرون بزرگ وسطی باشد که توسط قبایل  کوچ رو درجنوب آلمان در طی پنج قرن گذشته از سوئیس به آلمان آورده شدند. در سال 1806 کانتونهای سوئیس کتاب انساب را برای این نژاد منتشر کرده اند و این دامها براساس اسناد و شواهد جزو اموال ثبت شده کلیسا و سکولارها در غرب سوئیس بوده است .

پارلمان سوئیس درسال 1785 صادرات دام را به دلیل کمبود و نیاز به گوشت محدود کرد و در سال 1890 انجمن پرورش دهندگان گاوهای سمینتال قرمز سفید یا خالدار تشکیل شد. از سال 1891 به بعد گاوهای نر فلک فیه بعد از تأیید وزارت کشاورزی سوئیس اجازه تولید مثل و پرورش با سیمنتال داده شد. در سال 1886 برای اولین بار فهرستی از نژادها تهیه شده بود. گاوهای رنگ قرمز و رنگ سیاه به عنوان فلک فیه (سمینتال) شناخته شدند. تعداد آنها به 616 هزار و 619 رأس (معادل 51درصد کل جمعیت گاو) را شامل می شده است .

گاوهای سمینتال از سوئیس به شش قاره جهان گسترش یافته اند و اکنون بین 40 تا 60 میلیون از این دام درجهان وجود دارد که بیش از نیمی از آن در قاره اروپا قراردارند. گسترش این دام تا اواخر سال 1960 تدریجی بود. گاوهای سمینتال در قرن 19 در بسیاری از کشورهای شرق اروپا و بالکان و روسیه گسترش یافت . گاو سمینتال پیش از قرن نوزده وارد امریکا شده است و دراوایل سال1887 در «ایلینویز» و «نیوجرسی » و درسال 1895 از فرانسه به کانادا وارد شده است و فدراسیون بین المللی گاو سمینتال درسال 1974 با حضور 19 کشور تأسیس شده است .

نژاد سمینتال درکشورهای مختلف به نامهای پای روژه دوله درفرانسه و در ایتالیا پیزاتا روزا و درآلمان فلک فیه (خالدار) و نیز سمینتال معروف است .

نژادهای دو منظوره سمینتال (فلک فیه ) و مونت بیلیارد در دهه سال 1330 به صورت گاو نر برای دو رگ گیری به همراه نژادهای شیری و گوشتی وارد کشور شدند و آمیخته هایی از آنها در منطقه کشت و صنعت هفت تپه خوزستان و ایستگاه دامپروری خوزستان در سالهای اخیر موجود بوده است . گاو سیمنتال به صورت محصولات مواد ژنی درسال 1370 توسط بخش خصوصی و با مساعدت و همکاری و نظارت مرکزاصلاح نژاد دام کشور برای توسعه آمیخته گری با گاوهای بومی و یا تلاقی با آمیخته ها وارد استان مازندران گردید.

در دهه 1380 جنین های رجیستر سمینتال از کشور آلمان برای پرورش خالص و تکثیر وارد ایران شده است . نتایج حاصل از انتقال جنین توسط مرکزاصلاح نژاد دام کشور به تعداد زیاد موجب پراکندگی این نژاد در بسیاری از استانهای کشور شده است . گاوهای خالص مونت بیلیارد هم درسال 1348 از کشور فرانسه به استان خراسان شمالی وارد شده است .

آمیخته های نژادهای دو منظوره بویژه سمینتال قابلیت سازگاری و عادت پذیری درشرایط گرم و مرطوب را در سطح بالایی نسبت به دیگر نژادهای پرشیر دارد. افت تولید، کاهش باروری، کاهش اشتها و کاهش ضریب تبدیل غذایی در این دامها نسبت به دیگر گاوهای اصیل بسیار کمتر است و بیشترین سودمندی را دو رگ های نسل اول نصیب پرورش دهنده می کنند.

در سالهای اخیر نژادهای دو منظوره سمینتال در بخش های وسیعی از استانهای شمال، شمال غرب و غرب و در استانهای جنوبی (خوزستان) و حتی مناطق کویری و مرکزی باعث رضایت مندی پرورش دهندگان و از سوی دیگر با استقبال دامداریهای روستایی و صنعتی و نیمه صنعتی رو به رو گردیده است .

به طور خلاصه درشرایط کاهش نزولات آسمانی و تولید علوفه و افزایش دما با نوع مدیریت که در پرورش این دام اعمال می شود رضایت مندی در پرورش و سودمند بودن این نژادها درکنار نژادهای صرفاً یک منظوره و پرتوقع و پرشیر مشهود بوده، از علوفه کم ارزش و با کاهش مصرف کنسانتره و مواد دانه ای مقدار قابل توجهی شیر و گوشت تولید نموده و سالانه حداقل یک گوساله نصیب تولیدکننده می نماید. نژاد برتر در شرایط اقتصاد مقاومتی و پایداری فعالیت پرورش گاو شیری را در روستاها و واحدهای صنعتی که توان مدیریت تخصصی و پرورش نژادهای پر شیر را ندارند امکان پذیر می سازد. هم اکنون کشور از نظر تأمین مواد زنتیکی مورد نیاز این نژادها خودکفا بوده، سالانه درحد محدودی به دلیل ارتباط علمی و برخورداری از ژنتیکهای ممتاز اقدام به واردات محصولات ژنتیکی این نژاد می نماید.

شایان توجه است در حال حاضر تحقیقاتی درسطح دانشگاهی و مراکز تحقیقی در زمینه نژادهای دو منظوره سمینتال صورت گرفته یا درحال انجام است . نژاد مونت بیلیارد برای شیر بیشتر و تا حدودی گوشت ، ولی نژاد سمینتال برای شیر و ترکیبات آن و گوشت بیشتر پرورش داده می شود.

مزایای نژاد دو منظوره گاو سیمنتال:

1 -عملکرد شیروگوشت بالا ؛

2-کمترین سوماتیک سل کانت ، باروری منظم و رشد سریع ؛

3-گاو بسیار قوی و سالم با سازش پذیری سریع به تمام شرایط آب و هوایی و غذای ثابت ، درتمام قاره ها؛

4-گوساله های نر باارزش بالا و لاشه های با ارزش عالی ؛

5 -خلق وخوی بسیار آرام و راحت از همه نرها و ماده ها؛

6 -اثرات اقتصادی بالا درگله های شیری وگوساله های نر با کمترین نیازهای زیست محیطی و رسیدن به رشدسریع ؛

7 -نژادی ایده آل برای آمیخته گری(دورگ گیری ) با نژادهای شیری خالص . (نژاد دومنظوره: 60/0 درصد شیر ، 40/ 0 درصد گوشت ، 100 درصد سودمندی 

8 – هزینه تولید هر کیلو گرم شیر و گوشت تولیدی در گاوهای دو منظوره ارزانتر از سایر نژادهاست .

9 – گاوهای دو منظوره در برابر بیماری ورم پستان مقاومتر و بیماری دست و پا و ناحیه سم و نزی مشکلات سخت زایی کمتر دارند.

10 -فاصله گوساله زایی در گاوهای دو منظوره کم و تعداد گوساله های تولیدی در طول عمر بیشتر از نژادهای فقط تولید شیر بیشتر است .

11 -گاوهای دو منظوره قابلیت تبدیل مواد خشبی و علوفه ای و علف های کم ارزش را به گوشت با کیفیت و ماربلینگ بالا و شیر با ترکیبات بالایی از چربی و پروتئین دارند.

– تولیدات گاو سیمنتال:

متوسط تولید شیرگاوهای رکوردگیری شده: شیر 4/71 کیلوگرم، چربی شیر 09/4 درصد، پروتئین شیر .درصد 3/46

تولید گوشت : متوسط سن 6/19 ماه، وزن زنده 696 کیلو گرم، وزن لاشه 401کیلوگرم، درصد راندمان 9/57 درصد، افزایش وزن روزانه 1400 گرم

آمار گاو دو منظوره سمینتال آلمان -2014

آماردقیقی از جمعیت آمیخته دردست نیست ؛ اما احتمالاً جمعیت گاوهای دو منظوره براساس برآوردهایی از تولید و توزیع محصولات ژنتیکی پیش بینی می شود 3 تا 5 درصد جمعیت گاوهای کشور را شامل شوند.

با این همه ، آنچه که درحال حاضر ضرورت دارد توجه به تکثیر وتوسعه این نژاد درکشور و ایجاد و راه اندازی واحدهای گاوداری صنعتی از نژاد خالص سمینتال در کشور است که بتوانیم ضمن تکثیر آمیخته های این نژاد با نژادهای موجود درکشور، اسپرم منجمد مورد نیاز داخل را که سازگار باشرایط وکلیمای کشور باشد، برای آمیخته گیری تولید شود.

امید است با تولید نرهای ترکیب نژادی و سنتز نژاد از نژاد سمینتال با استفاده از سیستم های آمیخته گیری اقدام به تثبیت خون این نژاد درکشور متناسب با شرایط و جغرافیای مختلف کشور نماییم و گامی مؤثر درخودکفایی وتأمین گوشت قرمز و شیر وترکیبات آن برداشته شود.

مترجم: مهندس علی کاظمی – کارشناس برنامه ریزی تولید گوساله های نر و مولد اسپرم مرکز اصلاح نژاد دام به نقل از وب سایت ای دام

برای سفارش نهاده‌های دامی اینجا کلیک کنید